Saturday, March 31, 2007

సీతమ్మ చింతాకు పతకము

భద్రాద్రి రామయ్య కళ్యాణం - తెలుగు వన్లో వీక్షిస్తున్నప్పుడు నాకు తెలియని చాల సంగతులు రాళ్ళబండి వారి వ్యాఖ్యానంలో తెలిసినాయి.

మొదటిది - "సీతమ్మ వారికి చింతాకు పతకము" అని మనం సాధారణంగా అనుకుంటాము కదా. కానీ అది చింతాక పతకము అట. ఆక అంటే తొలగించేది అని అర్ధం అట. చింతాక - చింతను తొలగించేది అని పూర్తి అర్ధం అన్న మాట.

ఇంకా కొన్ని తరువాతి టపాలో

రాళ్ళబండి వారికి ధన్యవాదాలు

Tuesday, March 27, 2007

వితండ వాదములు - చమత్కారాలు

వితండ వాదములు - చమత్కారాలు

నాకు ఊహ తెలిసినప్పటినుంచి జరిగిన వాదవివాదాలు,వాటిలో చమత్కారాలు, చెణుకులు గురించి వ్రాద్దాము అని ఒక చిన్ని ఊహ మొదలు అయ్యి ఈ రూపాన్ని సంతరించుకుంది. ఇందులో ఎవరినీ కించపరిచే ఉద్దేశ్యం లేదు. కొంతమందికి ఇవి హాస్యంగా ఉండవచ్చు, మరి కొంతమందికి కోపం తెప్పించవచ్చు , కాని మనసులో ఉన్నది బయటికి తీసుకువచ్చే ప్రయత్నం మొదలుపెట్టాను. ఎవరి మనసు అయినా నొప్పిస్తే క్షమించండి.

ఈ వాద వివాదాలు అనేవి కుటుంబ సభ్యులతొ కానివ్వండి, స్నేహితులతో కానివ్వండి, ఇతరులతో కానివ్వండి -
వితండవాదం అనే రూపు ఎప్పుదు సంతరించుకుంటాయి ? ప్రతిపక్షాన్ని వెక్కిరించడము లేదా హేళణ చెయ్యడం అనేది ప్రధానోద్దేశ్యంగా పెట్టుకుంటే అప్పుడు దాన్ని వితండ వాదం అంటాం.

అసలు వాదాలు ఎందుకు వస్తాయి ? ఒక సంభాషణ మొదలు అయినప్పుడు వాదప్రతివాదాలు సహజంగా ఉంటవి -రైలులో ప్రయాణం చేసేటప్పుడు కానివ్వండి , క్లబ్బులలో సమావేశమయినప్పుడు కానివ్వండి మరి ఎక్కడ అయినా కానివ్వండి మనం తోటి వారితో సంభాషణ చేయవలసిన అవసరం కలుగుతూ ఉంటుంది. ఆ సందర్భాలలో ఏదో ఒక చర్చలోకి దిగడమూ జరుగుతుంది, అది సహజం. అసలు ఆ చర్చ ఎలా జరుగుతోందో చూస్తే - "హయ్యో!! వీళ్ళు అనవసరంగా వాగ్యుద్ధంలోకి దిగారే - అసలు దోషము ఈ విధంగా మాట్లాడడంలో ఉన్నది. అది వీళ్ళకి తెలిస్తే బాగుండు" అని అనిపిస్తూ ఉంటుంది.

బయటే కాకుండా ఇంట్లో ఆడవాళ్ళు కూడ మనతో వాదిస్తున్నప్పుడు , ఆ వాదన ఒక్కొక్కప్పుడు అసమంజసంగా, అసంబద్ధంగా ఉంటూ ఉండడం మనమందరం ఎప్పుడో ఒకప్పుడు చూసినవాళ్ళమే. అలాగని మన మగవాళ్ళు ఏదో పెద్ద గొప్ప అని కాదు. మనల్ని మనం విమర్శించుకోగలిగితే మనం ఆడవాళ్ళని ఎన్నోసార్లు డబాయిస్తూ ఉన్నట్లు తెలుస్తుంది. మొత్తం మీద అందరం తెలిసి ఒకప్పుడు, తెలియక ఒకప్పుడు మొండిగా వాదిస్తూ ఉంటాము. అదీ సంగతి. కాని ఈ వాదాలు నడిచే నడకలు ఉంటాయి చూడండి, అవి బహు ఆనందంగా ఉంటాయి. వాదం చేసేటప్పుడు ఇవి అన్నీ గుర్తుకు రావు..తర్వాత ఎప్పుడు అన్నా తీరిగా కూర్చుని ఆలోచిస్తూ ఉంటే , ఆహా - ఓహో అని నవ్వు కలుగుతూ ఉంటుంది.

ఏవండీ..రెండు కాళ్ళమీద నడిస్తే వింత, వైపరీత్యం ఏముంది ? తలకిందులుగా నడిస్తేనే నవ్వు వస్తుంది..ఈ వాదాల సంగతీ అంతే.

సరే ఇక ఉపోద్ఘాతం ఆపి నా వాదవివాదాల ఆలోచనలకి, జ్ఞాపకాలకి రూపం ఇవ్వటం మొదలు పెడతాను.
నాకుగా బాగా గుర్తు ఉండి బాగ నవ్వు తెప్పించేవి మొట్టమొదటిగా మా మేనమామ కృష్ణ శర్మ గారు మాతో కాని, అమ్మమ్మగారింటికి వచ్చే వారితో కాని చేసే సంభాషణలు. ఆయన భలే సంభాషణా చతురుడు...ఆ మాటకొస్తే మా మేనమామలు అందరూ అద్భుతమయిన సంభాషణా చాతుర్యం కలవారు. అసలు వారితో కూర్చుంటే కాలం తెలీదు అని చెప్పొచ్చు. సరే ఇక శర్మ గారి వద్దకి వస్తే, అసలు ఆయన్ని సంభాషణలో ఓడించటం చాలా కష్టం, కాని ఆయన మొదలుగా తన వాదం ఎప్పుడు అన్నా జారిపోతోంది అని తోచినప్పుడు - ఏదో ఒక శాస్త్రంలోనుంచి ఒక శ్లోకాన్ని ఉదహరించి "శాస్త్రం అలాగ ఉందండి. నీవు చెపితే ఏం లాభం, ధర్మశాస్త్రాన్ని కాదనలేవు కదా ! కాబట్టి ఇక మాట్లాడక ఊరుకో, నీ వాదన నిలువదు" అని డబాయిస్తూ - ఎదుటివాడి వంక చూసే చూపులోనే ' ఇంతమాత్రము తెలియదా. హయ్యో , ఎంత అజ్ఞానంలో ఉన్నావు" అన్న భావన ఉట్టిపడుతూ ఉండి ఆ చూపు తీక్షణతకే ఎదుటివాడి ఉక్కు అణిగిపోYఎవిధంగా ఉంటుంది. ఆ చూపులకు తోడు తిరస్కారభావసూచకమయిన చిరునవ్వు, దానికి తగ్గట్టుగా హస్త విన్యాసములు కూడా ఉండి, ఇంక మనం ఆ సంభాషణకి సెలవు పలుకుతాము అన్న మాట. ఈ రకమయిన ఆయన విన్యాసాలు వాదాలకు మాత్రమే పరిమితం. అలాగని ఆయన ఎప్పుడూ దబాయిస్తూ ఉంటారు అని కాదు. చాలా చాల చాలా మంచి మనసున్న వ్యక్తి. అడిగినవాళ్ళకి అదీ ఇదీ అని లేకుండా ఏది కావాలి అన్నా చేసిపెడతారు.

ఆయన సంభాషణా చాతుర్యానికి ఒక్క చిన్న ఉదాహరణ - నాకు బాగా గుర్తు ఉన్న సంభాషణ ఇది - మా ఊర్లో ఒకాయన , పేరు ఎందుకులెండి మా మావయ్యగారితో "శాకాహారం మంచిదా ? మాంసాహారం మంచిదా" అనే విషయం మీద సంభాషణ మొదలు పెట్టి తన వాదనే నిలవాలి అనే పట్టుదలకి వచ్చి వితండ వాదం మొదలు పెట్టాడు. చెప్పాను కదా మా మావయ్యగారికి అలాంటివి పడవు అని..అప్పుడు చివరగా ఒక్కటే మాట , తన హస్తవిన్యాసం చూపుతూ తిరస్కార భావ చిరునవ్వుతో అన్నారు - " ఏమిటయ్యా నువ్వు అనడము ? శాకాహారం మాని మాంసాహారం తినమంటావా ? ప్రకృతి లో తోడేళ్ళు, నక్కలు మొదలయినవి మాంసం తినే ప్రాణులు. అచ్చంగా మాంసాహారం తింటే మనంకూడా నక్కల్లాగా తయారు అవుతాము. కాకపోతే తోడేళ్ళతో సమానము అవుతాము, చెప్పు నీకు తోడేలు లాగ ,నక్క లాగా బ్రతకాలి అని ఉంటే మాకేం అభ్యంతరం లేదు" అని - దాంతో అందరూ గొల్లున నవ్వారు , పాపం ఆయన గాలి తీసేసినట్టు అయిపోయి శర్మగారు క్షమించండి అని చక్కా పోయాడు.


ఇంకొక చెణుకు మా మావయ్యగారి సంభాషణనుంచి - మా పిన్ని కొడుకు శేషగిరి ఒకరోజు ఎందుకో ఏదో మాటల్లో ఇంగ్లీషు వారు కూడా ఆర్యజాతివారు అని అన్నాడు. ఇక మా మావయ్యగారు అందుకున్నారు ఇలా " ఏరా శేషయ్యా..ఇంగ్లీషు వాళ్ళు, ఆర్యులు ఒక జాతి వారా !! అంటే ఈ పరాసువాళ్ళు, బుడతకీచులు వీళ్ళు అంతా ఆర్యులే అన్న మాట. భలే సంగతి చెప్పావురా !! (ఇక్కడ హస్తవిన్యాస ప్రయోగం మొదలు అయ్యింది!!) అంటే రుష్యశ్రుంగుడు, రోశయ్యా ఒకటే ! అదేగా నీవు అనడము ? ఇంత ఎందుకు - అగస్త్యమహా ౠషి , మన ఆర్ముగంశెట్టి ఒకటేనంటావు..బాగుందిరా అబ్బాయి..నీ వాదము బాగుంది" అని ఎడా పెడా హాస్యాస్పద ధోరణిలో మాట్లాడుతూ ఉంటే మా శేషగిరి నిరుత్తరుడయి నిలబడి ' మావయ్యా నీకో దణ్ణం నన్ను వదిలిపెట్టు" అని పోయాడు..

ఇలాంటివి చాలా ఉన్నాయి..నెమ్మదిగా ఒకటొకటి త్వరలో ...

Monday, March 26, 2007

నోరు వెళ్ళబెట్టుకుని !!!

మా ఊర్లో రాం నివాస్ శాస్త్రి అని ఒక తెలుగు పండితుడు ఉండేవారు. ఆయన ప్రభుత్వ పాఠశాలలో పని చేసేవాడు.పిల్లలకి పాఠాలు సరిగ్గా చెప్పట్లేదు అని పెద్దలంతా ఒక రోజు కలిసి పాఠశాల ప్రధానోపాధ్యాయుడికి చెపితే ఆయన ఏమన్నాడో తెలుసా ?

"ఏవండీ విద్యార్ధికి ఆసక్తి ఉంటే వాడు కష్టపడి స్వయంగా పుస్తకాలు చదువుకుని అర్ధం చేసుకుని పరీక్షలో ఉత్తీర్ణుడు అవుతాడు అండి. ఉపాధ్యాయుడు చెప్పవలసిన పని లేదు. ఇక విద్యార్ధికి ఆసక్తి లేకపోతే ఉపాధ్యాయుడు చెప్పినా వాళ్ళ బుర్రకి ఎక్కదు. ఇక మీరే చెప్పండి - నేను ఇంకా పాఠాలు చెప్పాలా?"

ప్రధానోపాధ్యాయుడితో సహా అందరూ నోరు వెళ్ళబెట్టుకుని చూశారట

ఈ మాట ఇప్పటికీ మా ఊర్లో చెప్పుకుంటూ ఉంటారు.

దెయ్యాలు వేదాలు వల్లిస్తే ?

దెయ్యాలు వేదాలు వల్లిస్తే ? ఫాక్షనిజానికి స్వస్తి చెప్పండి అని ఒక ప్రముఖ ఫాక్షనిస్టు చెప్పటం ముదావహమయిన విషయం అని అందరు అనుకుంటున్నారు, నవ్వుకుంటున్నారు.నవ్వితే నాకేటి సిగ్గు అని దులుపుకుని పోయేవారు, స్వతహాగా మనమే ఒక పెద్ద పెంటకుప్ప - రాయి వేసినవాడి శరీరానికి సు(దు)ర్గంధం పామి ఆనందిస్తాము అని అనుకునే దిక్కుమాలిన రాజకీయ నాయకులు ఉన్నంతకాలం - పేర్లు ఎందుకు లెండి కానీ , ఇది సరదా కోసం రాసినది అని మనవి. ఇందులో పాత్రలు ఎవరిని ఉద్దేశించినవి(వో) కావని అందరికీ విన్నవించుకుంటూ...


అనంతపురం జిల్లా పెంటగుబ్బ అనే ఊరి పొలిమేరల్లో ఒక చింత చెట్టు ఉండేది. అక్కడ ఒక ....

Friday, March 02, 2007

వ్యవసాయ పారిభాషిక పదాలు

మొన్న వంశీగారిని కలిసినప్పుడు మాటల మధ్యలో , మన ఆంధ్ర దేశంలోని వ్యవసాయానికి సంబంధించిన కొన్ని విషయాలు చర్చకు వచ్చాయి. ఆయన ఒక మాట అన్నాడు. "త్యాగ గారు - నాకు వ్యవసాయ పారిభాషిక పదాలు కూర్పు చేయ్యాలి అని ఆసక్తిగా ఉంది కానీ, వాటికి సంబంధించి వివరాలు దొరకటంలేదు - మీకు పొలాలు గట్రా అవీ ఉన్నాయి అని చెప్తున్నారు కాబట్టి - సాయం ఏమన్నా చేయగలరా అని అడిగారు.సరే అని ఈ వారం ఆ పని మొదలుపెట్టి కొన్ని పదాలు వ్రాసా.. వచ్చే వారం మరి కొన్ని, ఆ పై వారం మరి కొన్ని - అలా మొత్తానికి ఆయన కూర్పుకి సాయపడదాము అని నిశ్చయించుకున్నాను. అలా మొదలు పెట్టిన ప్రయత్నమే ఈ కింది పదాలు
అంచె - బఱ్ఱెలకు దాణా పెట్టే బుట్ట
అటుకు / అలవ - బఱ్ఱెల కొట్టంలో దాణా, పొట్టు అవీ పెట్టుకోవటానికి ఏర్పరచిన చోటు
ఇలారం - గుండ్రంగా వేసిన గొడ్ల కొట్టం, గుత్తాపుశాల
ఊల దంటు - తియ్యగా ఉండని జొన్న దంటు
కంకర - గింజ పట్టని కంకి
కట్టుగొయ్య / కట్టుగోరు - బఱ్ఱెలని కట్టెయ్యటానికి పాతే కఱ్ఱ
కడుగు / కుడితి - పశువులకి ఆహారంగా పెట్టే నీళ్ళు
కసువు / గడ్డి - పశువులకు ఆహారంగా వేసే మొక్కలు, ఆకులు, కాడలు
కూగు / బొత్తు - జొన్నలు, రాగులు మొదలయినవాటి గింజలకి అంటుకుని ఉండే పొట్టు
కొంకి - కొట్టంలో తాళ్ళకట్ట తగిలించే వంకర కఱ్ఱ
కొరట - రాగిగింజలు కొట్టిన పిండి వేసి కాచిన నీళ్ళు
కొట్టం - సాల, సావిడిగగ్గి - గింజలు రాల్చిన కంకి
గంజు - పశువుల మూత్రం

ఇంకా గటక చొప్ప, చెంగలి, జీలిగి, జెరుపోతు, చిరిచేమాకు, గునుగు, జీలిగి, తక్కెల, తుంగ, దర్భ, పిల్లిపెసర, నక్కిరి గడ్డి, పుటపుటాలు, బల్లి గడ్డి, రాగిస గడ్డి, గొత్తు, గాటికంబం, గాటిగుంజ, గోలెం, చిట్టు, చితుకు, చొప్ప, గొత్తు, గోణాం, గుగ్గిళ్ళు, తట్ట, జాడు, జల్ల, జబ్బ, తవుడు ఇలా ఎన్నో రకాల పదాలు ఉన్నాయి.

ఈ హా....ఒక మంచి అనుభూతి

ఈ హా....మొన్న నేను ఆఫీసు పని మీద సన్నీవేల్ నుంచి శాక్రమెంటో వెళ్ళినప్పుడు, అక్కడ ఉన్న సిద్ధివినాయక గుడికి వెళ్ళాను. అవ్వాళ్ళ గురువారం కావటం వల్ల సాయిబాబా భజన జరుగుతోంది. అక్కడ ఎవరిని కలిసానో చెప్పుకోండి చూద్దాం ?

మాగంటి.ఆర్గ్ వెబ్సైటు వ్యవస్థాపకుడు వంశీ గారిని. సుమారుగా 36 సంవత్సరాలు ఉంటాయేమో. మనిషి కొంచెం సన్నగా, బట్టతలతో ఉన్నా ఆరు అడుగుల అందగాడు.మంచి రంగులో ఉన్నాడు. వాళ్ళ అమ్మాయి వైష్ణవి (యమా మంచి అందగత్తె :) ) వయసు మహా అయితే సంవత్సరం ఉంటుందేమో. పిల్ల మటుకు మాంచి తెల్లగా పెద్ద పెద్ద కళ్ళతో యమా హుషారుగా ఆడుకుంటూ భలే ముద్దు వచ్చింది.

ఆయన గుళ్ళో భజన పూర్తి కాగానే,సుమారు ఏనిమిదింటికి అనుకుంటా - పట్టుబట్టి తనతో పాటు వాళ్ళ ఇంటికి తీసుకుని వెళ్ళారు. అక్కడ వాళ్ళ ఆవిడ శ్రీదేవి గారు చేసిన వంటకాలు సుష్టుగా భోంచేసి, రాత్రి పన్నెండింటిదాకా కామోసు తెలుగు సాహిత్యం గురించి, మాతృభాష గురించి, ఇంటెర్నెట్టులో తెలుగు వ్యాప్తి గురించి కబుర్లు అవీ చెప్పుకుని నెమ్మదిగా నేను బస చేసిన రాడిస్సన్ హోటలుకి బయలుదేరాను. ఒక మంచి వ్యక్తిని కలిసి ఒక మంచి అనుభూతిని మిగిల్చింది ఈ ప్రయాణం.

ఈ ప్రయాణములో తీసుకున్న ఫోటోలు, మాట్లాడుకున్న ఇతర వివరాలు త్వరలో ఇక్కడ ప్రచురిస్తా.